Εικονογραφία της Αγίας Μαύρας

Πιθανώς για τους περισσότερους Έλληνες, πλην των Επτανησίων και των Ηλείων, η Αγία Μαύρα, αν δεν είναι σχεδόν άγνωστη, πάντως δεν συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πιο γνωστούς Αγίους.

Η τιμή της, μαζί με του συζύγου και συναθλητή της Τιμοθέου, έφτασε στα Επτάνησα μέσω του Φράγκου Δούκα των Αθηνών, Walter του ΣΤ΄, κόμη της Βριέννης (συχνά αναφέρεται στις Ελληνικές πηγές ως Ουάλτερος ή Βάλτερος Βριέννιος). Συγκεκριμένα, παραδίδεται ότι ο κόμης της Βριέννης καταγόταν από την γαλλική πόλη Sainte Maure (Αγία Μαύρα) και μετά την κατάκτηση της Λευκάδας καθιέρωσε στο νησί την τιμή της Αγίας. Μάλιστα, κατά τους μεσσαιωνικούς χρόνους το νησί ήταν γνωστό με το όνομά της, ενώ το ίδιο όνομα φέρει και το κάστρο που διατηρείται ως σήμερα στην είσοδο του νησιού. Εντός του υπήρχε ως τις αρχές του 19ου αιώνα ο ναός που έχτισε στο όνομα της Αγίας Μαύρας η Ελένη Παλαιολογίνα στα μέσα του 15ου αιώνα.

Χάρη στους Φράγκους φαίνεται ότι έφτασε η τιμή της Αγίας Μαύρας και στα υπόλοιπα νησιά των Επτανήσων, κυρίως δε στην Ζάκυνθο, όπου βρίσκεται ο περίφημος ναός της, στο χωριό Μαχαιράδο (ανοικοδομούμενος σήμερα μετά από πυρκαγιά).

Εξαιτίας των στενών επαφών και των συνεχών ανταλλαγών μεταξύ Ζακύνθου και Ηλείας, ήδη από τα προεπαναστατικά χρόνια, η Αγία Μαύρα είναι ιδιαίτερα σεβαστή σε όλον τον Ηλειακό κάμπο: αρκετοί ναοί είναι αφιερωμένοι στην μνήμη της, όπως στο ομώνυμο χωριό του δήμου Πηνειού (πρώην Σαμπάναγα). Η 3η Μαΐου εορτάζεται, επίσης, με λαμπρότητα και σε πολλά χωριά του Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας, όπως στην Ηράκλεια, στο Σμίλα και στον Πλάτανο.

Κατά κύριο λόγο, η Αγία Μαύρα παριστάνεται στις φορητές εικόνες μόνη της, χωρίς την συνοδεία του συζύγου της, Αγίου Τιμοθέου, γεγονός που αντικατοπτρίζεται και στην αφιέρωση των ναών μόνο στο όνομά της. Παρουσιάζεται ως νέα και όμορφη (κατά την βιογραφία που παρατίθεται στο Μηναῖον Μαΐου, το ζεύγος των Αγίων είχε μόλις συμπληρώσει 20 ημέρες έγγαμου βίου κατά το μαρτύριο), φέροντας το διακριτικό των γυναικών μαρτύρων, δηλαδή άλλοτε τον Σταυρό, άλλοτε το βάιον του φοίνικος ή ενίοτε και τα δύο.

Η Αγία Μαύρα (Ναΐδριο εντός του Κάστρου της Λευκάδας)

 Η εικόνα της Αγίας Μαύρας Μαχαιράδου Ζακύνθου.

Η Αγία Μαύρα, έργο του Πυργίου αγιογράφου
 Κωνσταντίνου Μιαούλη (1962)
(Ιερός ναός Αγ. Αθανασίου Ηράκλειας Ηλείας)