Πέμπτη 25 Δεκεμβρίου 2014

Οι τρεις Μάγοι στην Ορθόδοξη εικονογραφία

Αναπόσπαστο τμήμα της Ορθόδοξης εικονογραφίας της Γέννησης του Χριστού είναι και τα πρόσωπα των τριών Μάγων. Απεικονίζονται συνήθως έφιπποι στο βάθος της εικόνας να παρατηρούν τον "νεοφανή ἀστέρα", ο οποίος τους οδηγεί στον τόπο γέννησης του Χριστού. Η τάση σύμπτυξης του χρόνου, που χαρακτηρίζει την ορθόδοξη εικόνα, έχει δημιουργήσει την εντύπωση ότι η προσκύνηση των Μάγων έλαβε χώρα στο σπήλαιο της Γέννησης. Στην πραγματικότητα, το Ευαγγέλιο του Ματθαίου, που είναι και το μόνο που αναφέρεται στο γεγονός, αναφέρει: "καὶ ἐλθόντες εἰς τὴν οἰκίαν εἶδον τὸ παιδίον μετὰ Μαρίας τῆς μητρὸς αὐτοῦ...". Αυτό σημαίνει ότι από την γέννηση του Θείου Βρέφους ως την άφιξη των Μάγων είχε μεσολαβήσει κάποιο διάστημα, που επέτρεψε στον Ιωσήφ να εξασφαλίσει κανονικό κατάλυμα στην Βηθλεέμ και να εγκαταλείψει την φάτνη μαζί με την Θεοτόκο και το Βρέφος.
Τόσο στην Ορθόδοξη, όσο και στην Καθολική εικονογραφία, τα πρόσωπα των Τριών Μάγων απεικονίζονται με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Καθένας από αυτούς εικονίζεται σε διαφορετική ηλικία: ο ένας γέροντας με λευκά γένια, ο δεύτερος μεσήλικας με καστανή γενειάδα και ο τρίτος νεαρός αγένειος. Με τον τρόπο αυτό συμβολίζεται η συμμετοχή ολόκληρης της ανθρωπότητας στην προσκύνηση του νεογέννητου Χριστού. Σε κάποιες ρωμαιοκαθολικές απεικονίσεις, μάλιστα, ένας από τους τρεις απεικονίζεται και ως νέγρος, με τον ίδιο συμβολισμό.
Πέραν της παρουσίας των τριών Μάγων στην εικόνα της Γέννησης, δεν λείπουν και οι παραστάσεις της προσκύνησης των Μάγων καθ' αυτής (που συνήθως απεικονίζεται σαν να έλαβε χώρα στην φάτνη) ή ακόμη και του ταξιδιού των Μάγων.


Kόραμα, Nαός 7, Nέα Eκκλησία, Tokali II, Άγιος Bασίλειος.

Άγιος Απολλινάριος ο Νέος, Ραβέννα,
 περ. 561 μ. Χ. (ψηφιδωτό)

Καθολικό Μονής Δαφνίου, τέλη 11ου αι. 

Άγιος Νικόλαος Ορφανός,
Θεσσαλονίκη 1310-1320 μ.Χ.

Γεώργιος Καστροφύλαξ (1746)
Παλαιός ναός Αγίου Μηνά Ηρακλείου.

Santa Maria Trastevere.

Ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου Κρεμλίνου,
1481 μ. Χ. (τοιχογραφία)

Μονή Φεραπόντοβ, 1500 μ. Χ.
(τοιχογραφία)

Μιχαήλ Δαμασκηνός, 16ος αιώνας.
Συλλογή Αγίας Αικατερίνης Σινά, Ηράκλειο.
Θεόκλητος Τσαλπατούρος, Ιερός Ναός
 Κοιμήσεως Θεοτόκου Ηράκλειας Ηλείας, περ. 1880 μ. Χ.


Το ταξίδι των τριών Μάγων (1315 - 1320).
 Ψηφιδωτό στη Μονή της Χώρας, Κωνσταντινούπολης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου