Παρασκευή 25 Απριλίου 2014

Ἅγιος Μάρκος ὁ Ἀπόστολος καὶ Εὐαγγελιστὴς

Τυχαίνει φέτος μαζί με την εορτή της Ζωοδόχου Πηγής να εορτάζεται από την Εκκλησία και η μνήμη του Αποστόλου και Ευαγγελιστή Μάρκου. Ανήκε στον κύκλο τον Εβδομήκοντα Αποστόλων και συνδέθηκε στενά με τους Αποστόλους Πέτρο, Παύλο και Βαρνάβα, ενώ το σπίτι της μητέρας του στα Ιεροσόλυμα αποτέλεσε τόπο συνάθροισης των πρώτων Χριστιανών και υπ' αυτήν την έννοια μια από τις πρώτες εκκλησίες.
Στην εικονογραφία παριστάνεται συνήθως ως άνδρας στην ακμή της ηλικίας του, με γένια μαύρα, να συγγράφει ή να κρατάει το Ευαγγέλιό του, που κατατάχθηκε δεύτερο στο κανόνα της Καινής Διαθήκης.
Στην εικονογραφική παράδοση της χριστιανικής τέχνης οι Ευαγγελιστές συμβολίζονται επίσης ως άγγελος (Ματθαίος), λέων (Μάρκος), βούς (Λουκάς) και αετός (Ιωάννης). Τα σύμβολα είναι ειλημένα από το προφητικό όραμα του Ιεζεκιήλ (1.5-14), όπου τα όντα αυτά περιστοιχίζουν τον θρόνο του Θεού και ψάλλουν τον ύμνο Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος Κύριος Σαβαώθ· πλήρης ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ τῆς δόξης σου. Η απόδοση των συμβόλων σε κάθε Ευαγγελιστή οφείλεται στον Άγιο Ιερώνυμο, σύμφωνα με τον οποίο ο λέων αντιπροσωπεύει τον Ευαγγελιστή Μάρκο, αφού ως βασιλιάς των ζώων αντιπροσωπεύει την τονιζόμενη στο ευαγγελικό του έργο ιδέα της Βασιλείας των Ουρανών.
Επομένως, η συγκεκριμένη απεικόνιση των Ευαγγελιστών είναι απολύτως συμβολική και ουδεμία σχέση έχει με ζωολατρεία στον Χριστιανισμό, όπως επιχείρησαν να υποστηρίξουν ορισμένοι, άσχετοι με το πνεύμα της χριστιανικής πίστης και εικονογραφίας.


Από δεξιά προς αριστερά: οι Ευαγγελιστές Ματθαίος
και Μάρκος και Η ιστορία του Ιώβ.
(Κοίμηση της Θεοτόκου Ηράκλειας Ηλείας, 19ος αι.)